Εφιάλτης (ταινία, 1961)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εφιάλτης (ταινία, 1961)
Κινηματογραφική αφίσα.
ΣκηνοθεσίαΕρρίκος Ανδρέου
ΠαραγωγήΕρρίκος Ανδρέου
ΣενάριοΕρρίκος Ανδρέου
ΠρωταγωνιστέςΜιχάλης Νικολινάκος, Βούλα Χαριλάου, Σταύρος Ξενίδης και Κατερίνα Γώγου
ΜουσικήΜίμης Πλέσσας
ΦωτογραφίαΑριστείδης Καρύδης-Φουκς
ΣκηνογραφίαΤάσος Ζωγράφος και Μανώλης Ζαμπέλας
Πρώτη προβολή1961
Διάρκεια90 λεπτά[1]
ΠροέλευσηΕλλάδα
ΓλώσσαΕλληνικά

Ο Εφιάλτης είναι ελληνικό ψυχολογικό θρίλερ του 1961. Αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Ερρίκου Ανδρέου. Είναι, ίσως, το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ψυχολογικού θρίλερ στον ελληνικό κινηματογράφο με φανερές επιρροές από ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ όπως το Ψυχώ, και τις θεωρίες ψυχανάλυσης του Σίγκμουντ Φρόυντ.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν πεθαίνει ο πατέρας της, η Άννα Μαργκό (Βούλα Χαριλάου) φεύγει από το πατρικό της σπίτι και πηγαίνει να μείνει σ' ένα ξενοδοχείο, εγκαταλείποντας τη μητέρα της (Αθηνά Μιχαηλίδου) και τον αδελφό της Αλέξανδρο (Θανάσης Μυλωνάς), καθώς είναι δυσαρεστημένη μαζί τους για το θέμα της κληρονομιάς. Δέχεται ένα απειλητικό τηλεφώνημα από κάποια που παρουσιάζεται ως Εύη Λινάρδου, και ζητά τη βοήθεια ενός φίλου της που είναι δικηγόρος, του Τώνη Καρζή (Μιχάλης Νικολινάκος). Ο Καρζής, προσπαθώντας να βρει τη Λινάρδου, επισκέπτεται τον ζωγράφο Μπάμπη Φωκά (Σταύρος Ξενίδης) και τον φωτογράφο Βαλεντίνο (Ζαννίνο), για τους οποίους εκείνη είχε ποζάρει, πλην χωρίς αποτέλεσμα. Ο Βαλεντίνο και ο Αλέξανδρος (μαθητής του στη φωτογραφία) δολοφονούνται. Η Άννα εξαφανίζεται. Αλλά η άκρη του νήματος βρίσκεται, όταν ο Καρζής συναντά την αληθινή Εύη Λινάρδου, η οποία, όπως έχει πληροφορηθεί, είναι πρώην σύζυγος του Αλέξανδρου και παλιά φίλη της Άννας. Διαπιστώνεται τότε ότι η Άννα έχει διχασμένη προσωπικότητα.

Πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καταδιωκτική φωνή της Εύης Λινάρδου στο τηλέφωνο ανήκει στην Κία Μπόζου.

Όργανο των φόνων είναι ένα ψαλίδι, φαλλικό σύμβολο εκδίκησης για την κοπέλα που είναι σεξουαλικά στερημένη.

Είναι, ίσως, η πρώτη ταινία που καθαρά αντικατοπτρίζει την επίδραση της επιστήμης της ψυχολογίας (π.χ. η αποτυχημένη επίλυση του συμπλέγματος της Ηλέκτρας - προβληματική σχέση πατέρα-κόρης). Το κόκκινο γαρίφαλο συμβολίζει την ανάγκη της Άννας να αγαπηθεί βαθιά και να δεχθεί στοργή.

Στο ρόλο της υπηρέτριας στο πατρικό σπίτι της Άννας η Κατερίνα Γώγου.

Στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1961 η ταινία πήρε το βραβείο δεύτερου γυναικείου ρόλου (Αθηνά Μιχαηλίδου).

Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Νέο Δελχί την ίδια χρονιά, στην ταινία απονεμήθηκε τιμητική διάκριση.

Είναι η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε ο Ερρίκος Ανδρέου και η μοναδική αξιόλογη ελληνική ταινία τρόμου.

Η Βούλα Χαριλάου θεωρήθηκε 'αποκάλυψη' από το τύπο της εποχής λόγω της πειστικής ερμηνείας της ως Άννας Μαργκό.

Η ατμόσφαιρα της ταινίας που δημιουργείται με τη χρήση της σκάλας στην αρχοντική βίλα, τις γωνίες λήψης, τις εναλλαγές φωτισμών, τις σκιάσεις και τα έντονα καιρικά φαινόμενα (π.χ.τους κεραυνούς) παραπέμπουν σε ταινίες του Άλφρεντ Χίτσκοκ όπως το Ρεβέκα (1940), τον Δεσμώτη του ιλίγγου (1958) και το Ψυχώ (1960).

Αξίζει να σημειωθεί η επιλογή της εντυπωσιακής ξανθιάς Ντέπυς Μαρτίνη στο ρόλο της Εύης Λινάρδου (το alter ego της Άννας Μαργκό), η οποία θυμίζει τις μυστηριώδεις ξανθιές πρωταγωνίστριες των ταινιών του Χίτσκοκ (Λάνα Τάρνερ, Γκρέις Κέλι κτλ.). Η Ντέπυ Μαρτίνη είχε κερδίσει το 1955 το τίτλο της Β' σταρ Ελλάς, ενώ, την ίδια χρονιά, κατάφερε να λάβει και την 3η θέση στον διαγωνισμό 'Μις Ευρώπη'.

Η ταινία θεωρείται πρωτοποριακή για την εποχή της λόγω του θέματός της (σε κάποια σκηνή, υπονοούνται ακόμα και ομαδικές σεξουαλικές δραστηριότητες), της πρωτότυπης σκηνοθεσίας, της ασπρόμαυρης φωτογραφίας (Αριστείδης Καρύδης-Φουκς), των εναρκτήριων τίτλων και της ψυχοσύνθεσης των ηρώων.

Σε ρόλους-έκπληξη ο Σταύρος Ξενίδης ως ζωγράφος γυμνών μοντέλων, και ο Δημήτρης Νικολαϊδης ως θείος της Εύης Λινάρδου και ιδιοκτήτης του καμπαρέ "Αράχνη".

Η υποβλητική μουσική του Μίμη Πλέσσα δημιουργεί ένα στοιχειωτικό κλίμα στη ταινία εντείνοντας τον ανθρώπινο φόβο και την επικινδυνότητα των γεγονότων.

Το 2007, η ταινία προβλήθηκε στο 48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο του αφιερώματος Σε σκοτεινούς δρόμους: Το φιλμ νουάρ στον ελληνικό κινηματογράφο. [2]

Διανομή [2][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ηθοποιός Ρόλος
Μιχάλης Νικολινάκος Τώνης Καρζής
Βούλα Χαριλάου Άννα Μαργκό [3]
Αθηνά Μιχαηλίδου Λίλα Μαργκό [3]
Ντέπυ Μαρτίνη Εύη Λινάρδου [3]
Θανάσης Μυλωνάς Αλέξανδρος Μαργκό
Σταύρος Ξενίδης Μπάμπης Φωκάς
Δημήτρης Νικολαΐδης Όθων Παρής
Ζαννίνο Βαλεντίνο
Αλίκη Ανδρέου
Διονυσία Ρώη Φωκά
Κατερίνα Γώγου υπηρέτρια
Δημήτρης Βουδούρης άνδρας στο ασανσέρ
Μάρλις Ντανεγιέ
Φρανσουά Όουεν
Νίκος Πετρίδης
Κία Μπόζου Εύη Λινάρδου (φωνή)
Σόφη Χριστοπούλου
Βαρβάρα Ζουμπουλίδου

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Αγγλικά) Internet Movie Database. tt0196523.
  2. 2,0 2,1 Ράμμου, Ελένη (2007). 48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού. σελ. 272. 
  3. 3,0 3,1 3,2 «Για πρώτη φορά σε βινύλιο 5 έξοχα σάουντρακ του Μίμη Πλέσσα από τα '60s». LiFO. 20 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2023.