Αλίκη Βουγιουκλάκη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλίκη Βουγιουκλάκη
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αλίκη Βουγιουκλάκη (Ελληνικά)
ΓέννησηΑλίκη Σταματίνα Βουγιουκλάκη
20  Ιουλίου 1934[1][2]
Αθήνα
Θάνατος23 Ιουλίου 1996 (62 ετών)
Αθήνα[3]
Αιτία θανάτουκαρκίνος στο πάγκρεας
Τόπος ταφήςΠρώτο Νεκροταφείο Αθηνών
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
ΣπουδέςΔραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου
Ιδιότηταηθοποιός ταινιών και ηθοποιός θεάτρου
ΣύζυγοςΔημήτρης Παπαμιχαήλ (1965–1975) και Γιώργος Ηλιάδης (1982–1983)
ΤέκναΓιάννης Παπαμιχαήλ
ΑδέλφιαΤάκης Βουγιουκλάκης
Αντώνης Βουγιουκλάκης
Όργαναφωνή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Αλίκη Σταματίνα Βουγιουκλάκη (20 Ιουλίου 1934 - 23 Ιουλίου 1996) ήταν Ελληνίδα ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, τραγουδίστρια και θεατρική επιχειρηματίας. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη έκανε το θεατρικό της ντεμπούτο το 1953 ενώ ήταν δευτεροετής μαθήτρια της Δραματικής του Εθνικού, ενώ τον επόμενο χρόνο πραγματοποίησε το κινηματογραφικό της ντεμπούτο. Πρωταγωνίστησε σε 42 κινηματογραφικές ταινίες, μεταξύ των οποίων και ορισμένες διεθνείς παραγωγές, οι περισσότερες των οποίων έγιναν εισπρακτικές επιτυχίες. Της είχε αποδοθεί ο χαρακτηρισμός «εθνική σταρ» της Ελλάδας, ο οποίος την ακολουθεί έως σήμερα.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αλίκη Σταματίνα Βουγιουκλάκη γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1934 στο Μαρούσι Αττικής από τον Ιωάννη Βουγιουκλάκη, δικηγόρο και πρώην Νομάρχη Αρκαδίας (8/1941 - 6/1943) και την Αιμιλία Κουμουνδούρου εγγονή του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Οι γονείς της παντρεύτηκαν στις 22 Οκτωβρίου 1933. Κατάγεται από το χωριό Λάγια της Μάνης. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής ο πατέρας της δολοφονήθηκε το 1943.[4] Ο θάνατος του πατέρα της στοίχισε πολύ, δεν είχε πλέον την πατρική στοργή [5][6] και η μητέρα της ανέλαβε μόνη της υπό αντίξοες συνθήκες να μεγαλώσει τα τρία της παιδιά: την Αλίκη (1934-1996), τον Αντώνη (1936) και τον Τάκη (1939-2021).[7]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1952, έδωσε κρυφά από την οικογένειά της εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από την οποία αποφοίτησε τρία χρόνια μετά με Λίαν Καλώς. [8] Προτού ακόμη αποφοιτήσει από τη Σχολή ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της στο θέατρο. Στον πρώτο της θεατρικό ρόλο υποδύθηκε τη Λουιζόν στο έργο Ο κατά φαντασίαν ασθενής του Μολιέρου το 1953, ενώ η πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση έγινε στην ταινία Το ποντικάκι το 1954.[9] Κατά τη διάρκεια της φοίτησής της στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου συμμετείχε χωρίς επίσημη άδεια της Σχολής στην παράσταση Ρωμαίος και Ιουλιέτα, όπου κλήθηκε να αντικαταστήσει εκτάκτως την Άννα Συνοδινού, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Ωστόσο, λόγω του ότι φοιτούσε ακόμη συζητήθηκε από τον σύλλογο των διδασκόντων της Σχολής η περίπτωση της αποπομπής της, αυτός ήταν και ο λόγος που δεν έλαβε το αριστείο, λόγω της αυστηρής - τιμωριτικής βαθμολόγησής της από τον Δημήτρη Χορν . Ο Καρθαίος είχε ισχυριστεί πως δέχθηκε την επίσκεψη της θείας του Νίκου Χατζίσκου, η οποία του ζήτησε να επιτρέψει ως διευθυντής της Σχολής να παίξει η Βουγιουκλάκη στις παραστάσεις του Εθνικού Κήπου. Ο διευθυντής είπε πως ο κανονισμός της Σχολής δεν το επέτρεπε, κάτι που δεν διαβιβάστηκε σωστά στη Βουγιουκλάκη, η οποία παραπλανήθηκε και χωρίς να αντιμετωπίσει το ζήτημα υπεύθυνα, συμμετείχε στις παραστάσεις. Η Βουγιουκλάκη αιτήθηκε συγχώρεση από το συμβούλιο των καθηγητών, επικαλούμενη πως στο παρελθόν είχε αρνηθεί πρόταση συμμετοχής της σε παράσταση του θιάσου της Μαρίκας Κοτοπούλη. Τελικά ο Καρθαίος πρότεινε την επιεική κρίση της, κάτι στο οποίο συμφώνησε και ο Δημήτρης Ροντήρης.[10] Σύντομα καθιερώθηκε στον χώρο λόγω της εξαιρετικής δημοτικότητας που απέκτησε στο ευρύ κοινό.

Το 1960, κέρδισε το βραβείο ερμηνείας Α' γυναικείου ρόλου στο 1ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία της στην ταινία Μανταλένα, σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου, ενώ η ίδια ταινία εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, όπου άφησε πάρα πολύ καλές εντυπώσεις. Στο ίδιο φεστιβάλ βραβεύτηκε στο αναδρομικό αφιέρωμα (ρετροσπεκτίβα) η ταινία του 1959 Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο, όπου επίσης πρωταγωνιστούσε η Αλίκη.[7]

Το 1961, η Βουγιουκλάκη συγκρότησε τον δικό της θίασο, με τον οποίο ανέβασε εκείνο τον χειμώνα το έργο Ωραία μου κυρία, ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη.[11] Το 1962 ανέβασε το Καίσαρ και Κλεοπάτρα του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω με γνωστούς συμπρωταγωνιστές και μουσική επιμέλεια του Μάνου Χατζιδάκι, εντούτοις η παράσταση δεν πήγε καλά, επηρεασμένη από δυσμενείς κριτικές στον Τύπο, και κατέβηκε πολύ σύντομα. Ακολούθησαν με μεγαλύτερη επιτυχία τα έργα Χτυποκάρδια στο θρανίο το 1962 (η πασίγνωστη κινηματογραφική μεταφορά έγινε το 1963), Περάστε την πρώτη του μηνός το 1963 κ.ά.

Το 1963, θέλοντας να δώσει διεθνή ώθηση στην καριέρα της πρωταγωνίστησε με Βρετανούς συμπρωταγωνιστές στην αγγλόφωνη ταινία Aliki my love (στην Ελλάδα προβλήθηκε το 1964 ως Αλίκη), η οποία όμως δεν είχε την προσδοκώμενη επιτυχία. Αργότερα γνωρίστηκε με τον Φιλοποίμενα Φίνο και άρχισε μια μόνιμη συνεργασία με την εταιρεία του, τη Φίνος Φιλμ.[9] Μαζί έκαναν μερικές από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες του ελληνικού κινηματογράφου, ανάμεσά τους τις ταινίες: Αστέρω, Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο, Μανταλένα, Το κλωτσοσκούφι, Η Αλίκη στο ναυτικό, Η Λίζα και η άλλη, Η ψεύτρα, Το δόλωμα, Η αρχόντισσα κι ο αλήτης, Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η νεράιδα και το παλικάρι, Υπολοχαγός Νατάσσα, Η κόρη του ήλιου, Η Μαρία της σιωπής, Ένα αστείο κορίτσι, Σ' αγαπώ κ.ά. Επιπλέον, πρωταγωνίστησε σε δημοφιλείς ταινίες άλλων εταιρειών όπως: Μοντέρνα Σταχτοπούτα, Η σωφερίνα, Χτυποκάρδια στο θρανίο, Το πιο λαμπρό αστέρι, Η κόρη μου η σοσιαλίστρια, Αχ! Αυτή η γυναίκα μου, Διπλοπενιές κ.ά. Οι κινηματογραφικοί ρόλοι άλλοτε της χαριτωμένης σκανδαλιάρας μαθήτριας, άλλοτε του πλουσιοκόριτσου που επαναστατεί εναντίον του πλούσιου πατέρα της, άλλοτε της φτωχής και ασήμαντης κοπέλας που καταφέρνει να ανέβει κοινωνικά, να επιτύχει και να δοξαστεί, είχαν και συνεχίζουν να έχουν μεγάλη απήχηση στο κοινό, εξασφαλίζοντας στην ηθοποιό σπάνια δημοτικότητα, ενώ η ταινία Υπολοχαγός Νατάσσα ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου για τρεις δεκαετίες, με τις δύο επόμενες εισπρακτικές κινηματογραφικές επιτυχίες να ανήκουν επίσης στην Αλίκη Βουγιουκλάκη.[7] Σ απόλυτους αριθμούς εξακολουθούν οι ταινίες της να είναι οι πιο εμπορικές στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου μιας και εκείνη την εποχή ως εισητηρια πρώτης προβολής καταμετρούσαν αυστηρά τα εισητηρια που είχαν κοπεί μόνο στην Αθήνα μόνο τις πρώτες 2 βδομάδες και οχι οπως σήμερα σε ολη την επικράτεια επι 6 ή 8 εβδομάδες.

Η σημαντική εμπορική κάμψη που σημείωσε από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ο ελληνικός κινηματογράφος ώθησε την Αλίκη να ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με το θέατρο, ανεβάζοντας συνολικά πάνω από 53 θεατρικές παραστάσεις. Το 1975 άλλαξε τον μέχρι τότε τρόπο ανεβάσματος των μιούζικαλ, φέρνοντας στην Ελλάδα τα μιούζικαλ-υπερπαραγωγή, με το έργο του Νιλ Σάιμον Καμπίρια. Ανέβασε επίσης με τεράστια επιτυχία και άλλα έργα του είδους, όπως τα Καμπαρέ, Ωραία μου κυρία, Εύθυμη χήρα, Άννυ, Εβίτα, Βίκτωρ-Βικτώρια, και τελευταίο το μιούζικαλ Η μελωδία της ευτυχίας. Στο μιούζικαλ Εβίτα το οποίο αποτέλεσε και τη μεγαλύτερη θεατρική της επιτυχία οι Άγγλοι κριτικοί της απένειμαν μια τιμητική πλακέτα ως τη καλύτερη Εβίτα - ηθοποιό του κόσμου ενω ο σερ Λόρενς Ολιβιέ στο βιβλίο που έγραψε για τις παραστάσεις που έχει δει ανα το κόσμο την αναφέρει ως τη καλύτερη και πιο λαμπερή ηθοποιο που έχει δει να παίζει το ρόλο της Εβίτα

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Αλέξης Σολομός, δάσκαλός της στη Δραματική Σχολή, υπήρξε ο πρώτος της μεγάλος έρωτας.[12]

Γύρω στο 1960 έζησε ένα κρυφό ειδύλλιο με τον διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο.[13]

Στις 18 Ιανουαρίου 1965 παντρεύτηκε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, συμφοιτητή της στη Δραματική Σχολή, ο οποίος –όπως η ίδια εξομολογήθηκε αργότερα– ήταν ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή της. Κουμπάροι ήταν ο Βίκτωρ Μιχαηλίδης, ο Θεοφάνης Δαμασκηνός και ο Δημήτρης Μακρίδης. Το γλέντι που ακολούθησε άφησε εποχή.[14] Οι δυο τους πρωταγωνίστησαν σε πολλά κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, από τα πιο εμπορικά και πετυχημένα στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Στις 4 Ιουνίου 1969 γεννήθηκε ο γιος τους, Γιάννης. Στις 5 Ιουλίου 1975 οι δύο ηθοποιοί πήραν διαζύγιο λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων.[8]

Η Αλίκη έκανε έναν δεύτερο γάμο, παντρεύτηκε έπειτα από πέντε χρόνια σχέσης τον Κύπριο επιχειρηματία Γιώργο Ηλιάδη στις 25 Ιανουαρίου 1982, ωστόσο ο γάμος αυτός δεν κράτησε πολύ κι έμεινε μυστικός ακόμα και χρόνια μετά τη λήξη του. Ο γάμος τελέστηκε στο παρεκκλήσι του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών και το αποκάλυψε το 1993 η ίδια σε συνέντευξή της στον Νίκο Χατζηνικολάου στην τηλεοπτική εκπομπή Ενώπιος ενωπίω.[8] Στην παράσταση Εβίτα την περίοδο 1981-1982 γνώρισε τον Βλάσση Μπονάτσο, η σχέση με τον οποίο διήρκεσε από τον Απρίλιο του 1982 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1987, σύμφωνα με τα περιοδικά της εποχής. Τελευταίος σύντροφος της ζωής της για οκτώ χρόνια (1988-1996) ήταν ο ηθοποιός Κώστας Σπυρόπουλος.[8]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από δύο μήνες νοσηλείας, η Αλίκη Βουγιουκλάκη πέθανε στις 23 Ιουλίου 1996 σε ηλικία 62 ετών στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών από καρκίνο στο ήπαρ (επίσημη αιτία θανάτου ήταν το ηπατικό κώμα, στο οποίο είχε περιπέσει τις τελευταίες ώρες).[15]Ακολούθησε τριήμερο λαϊκό προσκύνημα της σορού της στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών. Στις 25 Ιουλίου 1996 εψάλη η νεκρώσιμη ακολουθία στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών και η ταφή της πραγματοποιήθηκε την επομένη στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών δημοσία δαπάνη, παρουσία πολλών συναδέλφων της και πλήθους κόσμου, που έδωσε στην κηδεία τη μορφή λαϊκού προσκυνήματος.[16][8][17] Ο τάφος της βρίσκεται στο Α νεκροταφείο Αθηνών,τον οποίο συχνά επισκέπτονται οι θαυμαστές της.

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη ήταν εξαιρετικά δημοφιλής ηθοποιός, η δημοφιλέστερη επί ελληνικού εδάφους έως σήμερα. Οι ρόλοι της είχαν μεγάλη απήχηση στο κοινό, το οποίο τη στήριζε συνεχώς, χαρακτηριστικό είναι πως εξαιτίας της τεράστιας δημοφιλίας της, πολλές πρωταγωνίστριες σε άλλες ταινίες έβαφαν τα μαλλιά τους ξανθά, ενώ παραγωγοί, συγγραφείς και σκηνοθέτες έγραφαν ρόλους για αυτές με το όνομα ''Αλίκη''. Η ταινία Υπολοχαγός Νατάσσα θεωρείται η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στον ελληνικό κινηματογράφο, ενώ η Αλίκη Βουγιουκλάκη πρωταγωνιστούσε επίσης στη δεύτερη και στην τρίτη (''Η αρχόντισσα κι ο αλήτης'', ''η δασκάλα μα τα ξανθά μαλλιά'').[18] Σήμερα θεωρείται μια από τις πιο δημοφιλείς ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου με ταινίες οι οποίες αγαπήθηκαν από τέσσερις διαφορετικές γενιές και συνεχίζουν να αποκτούν νέο κοινό, ακόμα και μετά τον θάνατό της. Με την πάροδο των χρόνων η Αλίκη Βουγιουκλάκη ξέφυγε από τη σφαίρα του απλού ηθοποιού/καλλιτέχνη και έγινε το σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής. Το 1959 η δημοσιογράφος/χρονογράφος της εφημερίδας Η Καθημερινή Ελένη Βλάχου της έδωσε το προσωνύμιο «εθνική σταρ» της Ελλάδας,[19] το οποίο την ακολούθησε έκτοτε, μέχρι που αποδόθηκε το προσωνύμιο "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", στην Άννα Βίσση.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη έχει χαρακτηριστεί από πολλούς κριτικούς, δημοσιογράφους, αλλά και από διεθνείς καταξιωμένους Έλληνες σκηνοθέτες, όπως ο Κώστας Γαβράς, [20][21] ως ένα πανευρωπαϊκό, αν όχι παγκόσμιο φαινόμενο, διότι καμία άλλη ηθοποιός δεν ήταν τόσο αγαπητή και δημοφιλής στο κοινό μιας χώρας για τόσο μεγάλη χρονική περίοδο όσο εκείνη. Πραγματικά, η Αλίκη αποτελεί ένα μοναδικό φαινόμενο με τεράστια επιρροή.

Η επιλογή της Αλίκης να υπηρετήσει έως το τέλος της καριέρας της την εικόνα που την καθιέρωσε στο μεγάλο κοινό και να μην δοκιμαστεί έντονα σε ρόλους του μεγάλου, κλασικού ρεπερτορίου, ήταν ο κύριος λόγος που αμφισβητήθηκε από το πιο επιλεκτικό και απαιτητικό κοινό, με ακραίες ενίοτε αντιδράσεις, όπως την ισοπεδωτική κριτική για το ανέβασμα της Αντιγόνης στην Επίδαυρο.[22] Διάφοροι κριτικοί είχαν επιφυλάξεις, κυρίως λόγω της ταύτισής της με τους στερεότυπους ρόλους που εισήγαγε και όχι με το ταλέντο ή τον επαγγελματισμό της, τα οποία παραδέχονταν.[23]

Στην εκπομπή/ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ Μεγάλοι Έλληνες (που βασίστηκε στην αντίστοιχη παραγωγή του αγγλικού τηλεοπτικού σταθμού BBC) και που προβλήθηκε το 2009, η Αλίκη Βουγιουκλάκη συμπεριλήφθηκε στη λίστα μετά από ψηφοφορία, καταλαμβάνοντας την 88η θέση.[24]

Τραγούδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημαντικότατο κεφάλαιο της καριέρας της Αλίκης Βουγιουκλάκη αποτέλεσαν τα τραγούδια που ερμήνευσε ως ηθοποιός, τόσο στις κινηματογραφικές της ταινίες, όσο και στις θεατρικές της παραστάσεις. Οι κορυφαίοι Έλληνες συνθέτες και στιχουργοί όπως οι Σταύρος Ξαρχάκος, Μίμης Πλέσσας, Μάνος Λοΐζος, Γιάννης Μαρκόπουλος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Νίκος Γκάτσος, Θάνος Μικρούτσικος, Γιώργος Ζαμπέτας, Μίκης Θεοδωράκης, Δήμος Μούτσης, Νίκος Μαμαγκάκης, Σταμάτης Κραουνάκης, Λίνα Νικολακοπούλου, Γιώργος Χατζηνάσιος, Γιώργος Κατσαρός, Γιάννης Ξανθούλης κ.ά., με κορωνίδα τον Μάνο Χατζιδάκι, έντυσαν μουσικά/στιχουργικά τα κινηματογραφικά και θεατρικά της έργα.

Ο πρώτος χρυσός δίσκος που δόθηκε στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας ήταν αυτός με τα τραγούδια από την ταινία Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο, σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και ερμηνεύτρια την Αλίκη Βουγιουκλάκη. Οι 75.000 δίσκοι που πουλήθηκαν αποτέλεσαν ρεκόρ. Στα τραγούδια της εν λόγω ταινίας ανήκουν τα πολύ γνωστά Το γκρίζο γατί (Νιάου, νιάου βρε γατούλα) και Έχω ένα μυστικό (Μ. Χατζιδάκι - Αλ. Σακελλάριου).

Ο Χατζιδάκις και η Βουγιουκλάκη συνεργάστηκαν και στις ταινίες Το κλωτσοσκούφι (1960), Μανταλένα (1960), Η Αλίκη στο ναυτικό (1961), Η Λίζα και η άλλη (1961), Αλίκη (1963) και Χτυποκάρδια στο θρανίο (1963). Το τραγούδι Μια περιπέτεια στη Νότιο Καρολίνα (1959) είναι το μοναδικό σόλο τραγούδι της Βουγιουκλάκη, σε μουσική και στίχους του Χατζιδάκι, που δεν έχει κινηματογραφικές ή θεατρικές καταβολές. Με τον Μάνο Χατζιδάκι συνεργάστηκαν δισκογραφικά και το 1970, στο άλμπουμ του συνθέτη Επιστροφή, σε στίχους του Νίκου Γκάτσου, όπου η Αλίκη πραγματοποιεί έκτακτη συμμετοχή, αφού τα τραγούδια του δίσκου ερμηνεύουν κυρίως ο Γ. Μπιθικώτσης και η Δ. Γαλάνη. Το τραγούδι στο οποίο συμμετέχει η Βουγιουκλάκη φέρει τον τίτλο Το Δεσποινάκι και το ερμηνεύει μαζί με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση. Η τελευταία φορά που συνεργάστηκαν καλλιτεχνικά ήταν στο ανέβασμα της Λυσιστράτης το καλοκαίρι του 1986 στην Επίδαυρο.

Αξιοσημείωτα είναι τα τραγούδια Θάλασσα πλατιά (στίχοι Γεωργίου Ρούσσου), Μέσα σ’ αυτή τη βάρκα (στίχοι Μάνου Χατζιδάκι), Τράβα μπρος (στίχοι Αλέκου Σακελλάριου), Ξημερώνει (στίχοι Βαγγέλη Γκούφα), Θαλασσοπούλια μου (στίχοι Ν. Γκάτσου), Κλωτσοσκούφι (στίχοι Χρήστου Γιαννακόπουλου / Αλ. Σακελλάριου) μαζί με τον Μπιθικώτση, Σ’ αγαπώ (στίχοι Αλέκου Σακελλάριου) και Ο αμαξάς (στίχοι Αλ. Σακελλάριου).

Η Βουγιουκλάκη ερμήνευσε τα τραγούδια από τα Χτυποκάρδια στο θρανίο και στην τουρκική γλώσσα, για την τουρκική εκδοχή της ταινίας.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη ερμήνευσε κι ένα πλήθος ακόμα διαχρονικών τραγουδιών όπως: Φως της αυγής (στίχοι Βαγγέλη Γκούφα), Η νύχτα (στίχοι Ν. Γκάτσου), Ο Λευτέρης (Σταύρου Ξαρχάκου - Ν. Γκάτσου), Κατερίνα, Ξανθομαλλού, Ήλιος πάνω, ήλιος κάτω (Γιάννη Μαρκόπουλου - Λ. Παπαδόπουλου), Βαρκαρόλα (Στ. Ξαρχάκου - Β. Γούφα), Στον ήλιο του μεσημεριού, Αλητάκι μπατιράκι και Η αγάπη θέλει δύο μαζί με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Άναψε μέσα μου φωτιά (Ν. Μαμαγκάκη - Ντίνου Δημόπουλου), Μου αρέσουνε τ’ αγόρια και Άστο το χεράκι σου (Κώστα Καπνίση - Α. Σακελλάριου), Νανούρισμα (Μάνου Λοΐζου - Λ. Παπαδόπουλου), Πόσο σ' αγαπώ (Μ. Λοΐζου - Λ. Παπαδόπουλου), Χάλι γκάλι, Το φεγγαράκι, Το τιμόνι (Γεράσιμου Λαβράνου - Α. Σακελλάριου), Σήκω χόρεψε συρτάκι, Η Κυριακή, Δημήτρη μου, Είναι το στρώμα μου μονό (Γιώργου Ζαμπέτα), Γείρε στην πέτρα (Γιώργου Κατσαρού - Πυθαγόρα) μαζί με τον Δ. Παπαμιχαήλ, Γεννήθηκα στον Πειραιά (Γ. Κατσαρού - Πυθαγόρα), Ποιος, ποιος, ποιος (Γ. Κατσαρού - Πυθαγόρα), Υπάρχει πάντα ένα τραγούδι (Κώστα Καπνίση - Νίκου Φώσκολου), Αλίμονο στα νιάτα μου (Ν. Καλλίτση - Κ. Λιακάκου) μαζί με τον Δ. Παπαμιχαήλ, Όσα δώσεις στην αγάπη (Ν. Καλλίτση - Κ. Λιακάκου), Είπα κι εγώ (Δ. Μούτση -Λ. Παπαδόπουλου), Άσπρο περιστέρι σ' αγαπώ (Γιώργου Χατζηνάσιου) κ.ά.

Την περίοδο 1974-75 η Αλίκη Βουγιουκλάκη ανέβασε την παράσταση Μαντώ Μαυρογένους του Γεωργίου Ρούσσου, τη μουσική της οποίας υπέγραφε ο Μίκης Θεοδωράκης, όπως και τη μουσική για την παράσταση της Αντιγόνης το 1990.

Το 1983-84 η Αλίκη ανέβασε το μιούζικαλ Βίκτωρ - Βικτώρια του Σίντσελ. Τη μουσική για την παράσταση έγραψε ο Θάνος Μικρούτσικος.

Το 1989 ανέβασε την παράσταση Σίρλεϊ Βάλενταϊν, ερμηνεύοντας δύο τραγούδια των Κραουνάκη - Νικολακοπούλου, τα Δεσποινίς Βάλενταϊν και Το σπίτι αυτό. Την ίδια χρονιά συμμετείχε στο δίσκο Δεν έχω ιδέα των ίδιων δημιουργών, που περιελάμβανε Το τραγούδι της Αλίκης, το οποίο γράφτηκε για εκείνη.

Καλλιτεχνική παρουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Ρόλος Σκηνοθεσία
1954 Το ποντικάκι (Το κορίτσι με τα λουλούδια) Κρινούλα ή "Ποντικάκι" Νίκος Τσιφόρος
1955 Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας Κρουστάλλω Ντίμης Δαδήρας
1957 Η Μαρία η Πενταγιώτισσα Μαρία Κώστας Ανδρίτσος
Το κορίτσι με τα παραμύθια (Το φτωχοκόριτσο) Αγνή Ανδρέας Λαμπρινός
1958 Διακοπές στην Αίγινα Αλίκη
Χαρούμενοι αλήτες Αννούλα Ντίμης Δαδήρας
Ο Μιμίκος και η Μαίρη Μαίρη Βέμπερ Γρηγόρης Γρηγορίου
Έρωτας στους αμμόλοφους (Το σκιάχτρο) Άννα Κώστας Μανουσάκης
1959 Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο Λίζα Παπασταύρου Αλέκος Σακελλάριος
Η μουσίτσα Αλίκη Πετροπούλου Γιάννης Δαλιανίδης
Η ζαβολιάρα (Τα θολά νερά) Λενιώ Μάριος Αδάμης
Ερωτικές ιστορίες (Το ραντεβού της Κυριακής) Μαρίτσα Σωκράτης Καψάσκης
Αστέρω Αστέρω Ντίνος Δημόπουλος
1960 Το κλωτσοσκούφι Μαίρη Γεωργαντά
Μανταλένα Μανταλένα Χαρίδημου
1961 Η Λίζα και η άλλη Λίζα Φραγκούδη / Μήτση Γαβριήλογλου
Η Αλίκη στο ναυτικό Αλίκη Αλέκος Σακελλάριος
1962 Ταξίδι Μαρίνα Δανιηλίδου Ντίνος Δημόπουλος
1963 Η ψεύτρα Μαίρη Δεληπέτρου / Άννα Γιάννης Δαλιανίδης
Αλίκη (Αλίκη αγάπη μου) Αλίκη Ρουντόλφ Ματέ
Χτυποκάρδια στο θρανίο Λίζα Πετροβασίλη Αλέκος Σακελλάριος
1964 Το δόλωμα Καίτη
Η σωφερίνα Μαίρη Διαμαντίδου
1965 Μοντέρνα σταχτοπούτα[25] Κατερίνα Πιερή
1966 Η κόρη μου η σοσιαλίστρια Λίζα Δέλβη (Σωτήρης)
Διπλοπενιές Μαρίνα Μεθενιώτη Γιώργος Σκαλενάκης
1967 Αχ! Αυτή η γυναίκα μου Νίνα
Το πιο λαμπρό αστέρι Κατερίνα Κώστας Καραγιάννης
1968 Το κορίτσι του λούνα παρκ Μαργαρίτα
Η αγάπη μας Μαρίνα Ραζέλου
Η αρχόντισσα κι ο αλήτης Ρένα Κατσαρού / Πίπης Ντίνος Δημόπουλος
1969 Η νεράιδα και το παλικάρι Κατερινιώ Φουρτουνάκη
Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά Μυρτώ Θεοδώρου Καρατάσου
1970 Υπολοχαγός Νατάσσα Νατάσσα Αρσένη Νίκος Φώσκολος
Ένα αστείο κορίτσι Χριστίνα Τάκης Βουγιουκλάκης
1971 Σ' αγαπώ Αγγέλα
Η κόρη του ήλιου Μάγια Βαλή Ντίνος Δημόπουλος
1972 Η Αλίκη δικτάτωρ Αλίκη Μπαρούζου Τάκης Βουγιουκλάκης
1973 Η Μαρία της σιωπής Μαρία Γεραλή Γιάννης Δαλιανίδης
1980 Πονηρό θηλυκό... Κατεργάρα γυναίκα! Έλενα Ντάβαρη Κώστας Καραγιάννης
1981 Κατάσκοπος Νέλλη Νέλλη Βαϊλάνου Τάκης Βουγιουκλάκης

Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Συγγραφέας
1953-54 Φουσκοθαλασσιές

Ρωμαίος και Ιουλιέτα

Ο κατά φαντασίαν ασθενής

Δ. Μπόγρη[26]

Σαίξπηρ

Μολιέρου

1955-56 Σιμούν

Ηθοποιός Κην

Η πινακοθήκη των ηλιθίων

Αν. Ρ. Λένορμαν

Αλ. Δουμά (πατέρα)

Ν. Τσιφόρου

1956-57 Το κοντσέρτο

Η θεατρίνα

Ντούο Σεμπαστιάν

Χ. Μπαρ

Σ. Μομ και Γκ. Μπόλτον

Χ. Λιντσάιο και Ρ. Κρόουζ

1957-58 Ο άγονος κήπος

Το δίχτυ της αράχνης

Ε. Μπάνιολντ

Άγκ.Κρίστι

1958-59 Ωραία μου κυρία Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω
1959-60 Τόπο στα νιάτα Λ. Φοντόρ
1960-61 Ο πρίγκιψ και η χορεύτρια

Φτωχό σαν σπουργιτάκι

Τ. Ρόμαν

Λ. Φοντόρ

1962-63 Οδός ονείρων

Καίσαρ και Κλεοπάτρα

Χτυποκάρδια στο θρανίο

Μάνου Χατζιδάκι

Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω

Αλ.Σακελλάριου

1963-64 Μια Κυριακή στη Νέα Υόρκη

Περάστε την πρώτη του μηνός

Ν. Κράσνα

Ισ. Μπέκερτ και Στ. Αντοργιάν

1964-65 Κολόμπ

Πειρασμός

Ζαν Ανούιγ

Γρ. Ξενόπουλου

1965-66 Ο κόσμος της Σούζι Βογκ

Η κόρη μου η σοσιαλίστρια

Π. Όσμπορν

Αλ. Σακελλάριου

1966-67 Του φτωχού τ'αρνί

Ζητείται νέα με προίκα

Αχ, αυτή η γυναίκα μου

Στέφαν Τσβάιχ

Ν. Τσιφόρου

Ν. Τσιφόρου

1967-68 Τόπο στα νιάτα

Γλυκιά μου Μπριζίτ

Λ. Φοντόρ

Π. Γκαβό και Ρ. Σαρβέι

1969-70 Ναταλί

Αυτό που ξέρει κάθε γυναίκα

Ρ. Βενσύ και Ζ. Βαλμύ

Τζ. Μπάρι

1970-71 Επτά χρόνια γάμου Π. Βασιλειάδη
1971-72 Βασίλισσα Αμαλία Γ. Ρούσσου
1972-73 Η θεατρίνα

Οι φυλακισμένοι της 2ας λεωφόρου

Σ. Μομ και Γκ. Μπόλτον

Ν. Σάιμον

1973-74 Ωραία μου κυρία Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω
1974-75 Μαντώ Μαυρογένους Γ. Ρούσσου
1975-76 Καμπίρια Ν. Σάιμον
1976-77 Πειρασμός

Το νυφικό κρεβάτι

Ωραία μου κυρία

Γρ. Ξενόπουλου

Γ. Ντε Χάρτογκ

Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω

1978-79 Καμπαρέ

Καμπίρια

Τζ. Μάστεροφ

Ν. Σάιμον

1980-81 Εύθυμη Χήρα (Καλοκαϊιρι 1980)

Τζούλια (Χειμερινή σεζόν 80-81)

Μπ. Σλέιντ

Φραντς Λέχαρ, Β. Λεόν και Λ. Στάιν

1981-82 Εβίτα Τ. Ράις και Άν. Λ. Γουέμπερ
1982-83 Η κυρία με τις καμέλιες (Χειμερινή Σεζόν 82-83)Η εύθυμη χήρα (Καλοκαίρι 1983) Φραντς Λέχαρ, Β. Λεόν και Λ. Στάιν

Αλ. Δουμά

1983-84 Βίκτωρ-Βικτώρια Ρ. Σίντσελ
1984-85 Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα Γ. Ράσελ
1985-86 Λυσιστράτη

Φιλουμένα Μαρτουράνο

Αριστοφάνη

Εντουάρντο Ντε Φιλίππο

1987-89 Λίγο πιο νωρίς, λίγο πιο αργά Π. Μπεριγιέ και Ζ. Π. Γκρεντί
1989-90 Σίρλεϊ Βάλενταϊν

Αντιγόνη

Γ. Ράσελ

Σοφοκλή

1990-91 Γλυκό πουλί της νιότης Τένεσι Ουίλιαμς
1991-92 Μις Πέπσι

Η κυρία δε με μέλλει

Π. Μπρινό

Β. Β. Σαρντού

1993-94 Ωραία μου κυρία Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω
1994-96 Η μελωδία της ευτυχίας Ρ. Ρότζερ και Όσ. Χάμερσταϊν

Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Ρόλος Κανάλι Σημειώσεις
1975-1976 Βασίλισσα Αμαλία Βασίλισσα Αμαλία ΕΙΡΤ Πρωταγωνιστικός Ρόλος
1977 Η Θεατρίνα Τζούλια ΕΡΤ Πρωταγωνιστικός Ρόλος
1979-1980 Η Μεγάλη Παρέλαση Η Ίδια Παρουσιάστρια
1991-1992 Και Εύθυμη Και Χήρα Άννα Ράντεκ ΑΝΤ1 Πρωταγωνιστικός ρόλος
1992 Η Αλίκη στην χώρα των θαυμάτων Η ίδια Παρουσιάστρια ψυχαγωγικής εκπομπής. Η συγκεκριμένη τηλεοπτική εκπομπή μεταδιδόταν μόνο στην Βόρεια Ελλάδα από τον ANT1 Θεσσαλονίκης, ενώ στην υπόλοιπη χώρα έβλεπαν ταινίες και επαναλήψεις του σταθμού.
1993 Ο Χήρος, Η Χήρα Και Τα Χειρότερα Έλενα Χαλκού Συμμετοχή στο 22ο επεισόδιο
Δέκα Μικροί Μήτσοι Συλληφθείσα MEGA Συμμετοχή στο 20ο επεισόδιο
1995 Έναν Ελληνικό Η Ίδια ΑΝΤ1 Συμμετοχή στο 1ο επεισόδιο

Τηλεταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Κανάλι
1978 Cabaret ΕΡΤ

Ντοκιμαντέρ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Κανάλι Σημειώσεις
1997 Το άρωμα του χρόνου ΕΡΤ αποσπάσματα από συνεντεύξεις της

Βιντεοταινίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Σημειώσεις
1987 Ο ένας για τον άλλο γυρίστηκε αλλά δεν διανεμήθηκε

Έχω ένα μυστικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2008, ο γιος της δημοσίευσε μια βιογραφία της μητέρας του με τον τίτλο Έχω ένα μυστικό[27] και την ίδια χρονιά προβλήθηκε η ομότιτλη τηλεοπτική σειρά, βασισμένη στο βιβλίο. Η σειρά προβλήθηκε από το κανάλι Alpha και την Βουγιουκλάκη υποδύθηκε η Κατερίνα Παπουτσάκη[28], ενώ τον σύζυγό της, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, υποδύθηκε ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης.

Βιογραφίες της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Τίτλος Συγγραφέας Εκδόσεις
1961 Εδώ Αλίκη αυτοβιογραφία Ίκαρος
1979 Αλίκη - φωτοβιογραφία Μαρίνος Κουσουμίδης Κάκτος
1996 Αλίκη

Αλίκη Βουγιουκλάκη: Το πιο λαμπρό αστέρι

Παναγιώτης Φύτρας

Πανίκος Χρίστου-Νεοφύτου

Λιβάνη

Κύπρος

1997 Γλυκό Κορίτσι

Μια ζωή Αλίκη

Μαλβίνας Κάραλη

Χαράλαμπος Λαμπριανός

Αστάρτη

Κύπρος

1998 Αλίκη Βουγιουκλάκη Μάκης Δελαπόρτας Περιοδικός Τύπος Α.Ε.
2006 Το άγγιγμα της Αλίκης Άγης Πάικος Αιγαίον
2008 Έχω ένα μυστικό Γιάννης Παπαμιχαήλ Α. Α. Λιβάνη
2009 Μια ζωή σε φωτογραφίες Γιάννης Παπαμιχαήλ &

Παναγιώτης Φύτρας

Ψυχογυός

Αναγνώριση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα, το όνομά της φέρουν δρόμοι στην Λάρισα, το Ηράκλειο Κρήτης και στην Κύπρο.

Παραπομπές[29][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Διεθνές Πρότυπο Aναγνωριστικό Ονόματος. isni.org/isni/0000000063311392. Ανακτήθηκε στις 5  Ιουνίου 2021.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb142372289. Ανακτήθηκε στις 5  Ιουνίου 2021.
  3. (Αγγλικά) MusicBrainz. MetaBrainz Foundation. musicbrainz.org/artist/d42b3792-9267-48a6-a756-3cac460796e1. Ανακτήθηκε στις 5  Ιουνίου 2021.
  4. ««Η νεκροβάπτιση» της Αλίκης Βουγιουκλάκη και το όνομα που πήρε την τελευταία στιγμή. Τα δύσκολα παιδικά χρόνια και η εκτέλεση του πατέρα της από αντάρτες», άρθρο στη «Μηχανή του Χρόνου»
  5. Το χρονικό της Σκλαβιάς, Χρήστος Ζαλοκώστας
  6. Ήρωες και Προδότες στην Κατοχική Ελλάδα, Τάσου Κοντογιαννίδη, εκδόσεις Πελασγός, 2000
  7. 7,0 7,1 7,2 «Αλίκη Βουγιουκλάκη 1934 – 1996». sansimera.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2011. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 «Αλίκη Βουγιουκλάκη». cinemainfo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2011. 
  9. 9,0 9,1 «Αλίκη Βουγιουκλάκη». matia.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2011. 
  10. Λύδια Σαπουνάκη-Δρακάκη, Μαρία Λουίζα Τζόγια Μοάτσου, Η Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2011, σελ. 255, υπόσ. 84
  11. «Αφιέρωμα Στην Ζωή Και Την Καριέρα Της Αλίκης Βουγιουκλάκη» Αρχειοθετήθηκε 2020-08-07 στο Wayback Machine., στον ιστότοπο ellinikoskinimatografos.gr/
  12. Πολιτη, Τινας (24 Νοεμβρίου 2008). «Η Βουγιουκλάκη έτσι όπως ήταν...». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2022. 
  13. «Το κρυφό ειδύλλιο της Αλίκης Βουγιουκλάκη με τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο». Newsbeast. 2 Ιουλίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2022. 
  14. Ο γάμος του Δημήτρη Παπαμιχαήλ με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 153, Καθημερινή (1997)
  15. «13 χρόνια χωρίς την Αλίκη», άρθρο στο www.zougla.gr
  16. «Επτά κηδείες που μετατράπηκαν σε λαϊκό προσκύνημα τα τελευταία τριάντα χρόνια», άρθρο στον ιστότοπο www.lifo.gr]
  17. Κηδεία της Αλίκης Βουγιουκλάκη (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο) (αμοντάριστα επίκαιρα)
  18. Αλίκη Βουγιουκλάκη sansimera.gr
  19. Η Ελένη Βλάχου σημείωνε: «…η εθνική μας Αλίκη Βουγιουκλάκη, όπως οι Γάλλοι καθιέρωσαν τη Μπριζίτ Μπαρντό και οι Αμερικάνοι την εθνική τους Μαίρυλιν Μονρόε…»
  20. «Αλίκη Βουγιουκλάκη: η Εθνική μας Σταρ». http://www.protothema.gr/culture/article/396594/san-simera-gennithike-i-aliki-vougiouklaki/. Ανακτήθηκε στις 2017-02-01. 
  21. «Αφιέρωμα ΑΝΤ1 LIFE: Σαν σήμερα γεννήθηκε η Αλίκη Βουγιουκλάκη». www.ant1iwo.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2017. 
  22. Απόκομμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία της 9ης Ιουλίου 1990 με την κριτική του Θόδωρου Κρητικού για την παράσταση της Αντιγόνης και τίτλο «Νιάου, νιάου η Αντιγονούλα...»[νεκρός σύνδεσμος], στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του ΑΠΘ.
  23. «Αλίκη Βουγιουκλάκη». www.cinemainfo.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Αυγούστου 2016. 
  24. βλ. 0:23:04 http://www.youtube.com/watch?v=Ovo9OzxK1r4
  25. Σολδάτος, Γιάννης (1991). Ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου, τομ. Β. Αθήνα: Αιγόκερως. σελ. 100. 
  26. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2016. 
  27. «Ο Γιάννης Παπαμιχαήλ παρουσιάζει το "μυστικό" της Αλίκης Βουγιουκλάκη». madata.gr. 10 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2011. 
  28. Αφροδίτη Γραμμέλη (25 Νοεμβρίου 2008). «Κατερίνα Παπουτσάκη: «Είμαι προετοιμασμένη και για αρνητικά σχόλια»». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 11 Αυγούστου 2011. 
  29. «Αλίκη Βουγιουκλάκη: Αυτή είναι η σωσίας της που την ντούμπλαρε στις ταινίες της». LIFEBUZZ.gr. 16 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]