Μετόπη

Εναλλαγή τρίγλυφων και μετοπών στην ζωφόρο του ναού Γ στον Σελινούντα

Η μετόπη (αρχ. ελλ. ενδιάμεσο κενό) είναι στοιχείο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Πλαισιώνεται πάντα από τρίγλυφα δεξιά και αριστερά σχηματίζοντας εν σειρά την ζωφόρο του δωρικού ρυθμού.

Προέλευση

Η μετόπη εμφανίστηκε ως αποτέλεσμα της διαρρύθμισης και διακόσμησης της ζωφόρου μέσω τριγλύφων.

Καλλιτεχνική περιγραφή

Αρχικά οι μετόπες ήταν ανοικτές, στις οποίες τοποθετούσαν αγγεία ή κρανία των θυσιασμάτων, ενώ αργότερα επικράτησαν οι κλειστές μετόπες από πλάκες ζωγραφισμένες ή ανάγλυφες. Το περιεχόμενο των μετοπών αλληλοσχετιζόταν θεματικά, έτσι ώστε το σύνολο των μεμονωμένων σκηνών να σχηματίζει μια γενικότερη εικόνα κάποιου ιστορικού ή μυθικού γεγονότος. Οι μετόπες που διακοσμούσαν τον σηκό του ναού του Δία στην Ολυμπία παρουσίαζαν τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή και ήταν μοιρασμένοι σε δύο μέρη, ανά έξι μετόπες σε κάθε μια από τις δύο στενές πλευρές του ναού. Άλλοι ναοί ήταν διακοσμημένοι με μετόπες με σκηνές της αρπαγής της Ευρώπης, της αρπαγής ενός κοπαδιού αγελάδων από τους Διόσκουρους, της Αργοναυτικής εκστρατείας, του πολέμου της Τροίας, μαχών με Κενταύρους, της Αμαζονομαχίας, της Γιγαντομαχίας και άλλες παρόμοιες σκηνές. Παρόλο που οι μικρές διαστάσεις των μετοπών δεν επέτρεπαν πολυσύνθετα έργα, τα γλυπτά αυτά ήταν στην πλειοψηφία τους από τα καλύτερα έργα τέχνης, με εξέχον παράδειγμα τις περίφημες μετόπες του Παρθενώνα.

Αρχιτεκτονική περιγραφή

Απόδοση τριγλύφων και μετώπων σε σύγχρονη αρχιτεκτονική ιστορίζοντος ρυθμού.

Οι μετόπες είναι στενά συνδεδεμένες με τα τρίγλυφα. Συνήθως είναι κατασκευασμένες ως αυτόνομα οικοδομικά υλικά σε σχήμα τετράγωνο ή ορθογώνιο.

Πηγές

• Walter Hatto Groß: Metope 2). In: Der Kleine Pauly (KlP). Band 3, Stuttgart 1969, Sp. 1279.
• Luca Giuliani: Die archaischen Metopen von Selinunt. von Zabern, Mainz 1979, ISBN 3-8053-0287-8
• Heinz Kähler: Das griechische Metopenbild. Münchner verlag, München 1949